پهپاد‌ها یا پرنده‌های بدون سرنشین یکی از تجهیزاتی هستند که امروزه در همه عرصه‌های نظامی و غیر نظامی حضور فعال و موثری دارند. بسیاری از کشور‌های جهان هم چون ایران نیز سال هاست که به سوی طراحی و ساخت انواع پهپاد‌ها رفته اند. کاربرد‌های گوناگون هم از دیگر شاخصه‌های تقسیم بندی پهپاد‌ها است که پهپاد‌های نظامی با امکان حمله به اهداف زمینی یا هوایی، پهپاد‌های تجسسی و جاسوسی، پهپاد‌های پشتیبانی و لجستیکی، پهپاد‌های غیرنظامی و تجاری چهار شاخه اصلی در این تقسیم بندی به شمار می‌روند.
ایده ساخت پهپاد در کشورمان به سال‌های پیش از انقلاب باز می‌گردد، اما این ایده با وقوع انقلاب اسلامی به اجرا نزدیک و نزدیک‌تر شد تا در سال ۶۴ به واقعیت تبدیل و پهپاد مهاجر طراحی و ساخته شد. ایده طراحی و ساخت مهاجر منجر به تشکیل صنایع هوایی قدس در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد که بعد‌ها به مرکزی برای ساخت پهپاد‌های پیشرفته در کشورمان تبدیل شد. البته صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) هم بعد‌ها به سوی ساخت پهپاد‌ها رفت و روند توسعه‌ای را در پیش گرفت.
رزمایش‌های پهپادی؛ حرکتی که ایران را به قدرت پهپادی تبدیل کرد
نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران از ابتدای حرکت به سوی طراحی و ساخت انواع پهپاد‌ها، قدرت خود را در این زمینه نشان داده اند. یکی از زمینه‌های نمایش قدرت ایران در حوزه پهپادی برگزاری چندین رزمایش پهپادی بوده است.
۱۷ دی ماه امسال بود که ارتش جمهوری اسلامی ایران تمرین بزرگ رزم پهپادی خود را در منطقه مرکزی ایران برگزار کرد. این رزمایش چندین نکته داشت که یکی از آن‌ها استفاده از تاکتیک‌ها و پهپاد‌های مدرن ارتش در این رزمایش بود. اجرای عملیات‌های رزمی پهپادی شامل رهگیری هوایی و انهدام اهداف هوایی با استفاده از موشک هوابه‌هوا، انهدام اهداف زمینی با استفاده از بمب‌ها و موشک‌های نقطه‌زن و همچنین به کارگیری گسترده پهپاد‌های انتحاری از جمله اقداماتی بود که در بخش عملیاتی این تمرین اجرا شد. پرواز پهپاد‌های نیروی دریایی ارتش از روی شناور در آب‌های جنوبی کشور، پرواز برد بلند پهپاد‌های انتحاری نقطه‌زن برای انهدام اهداف حساس و حیاتی در عمق خاک دشمن از طرح‌های تمرینی رزم پهپادی بود.
پهپاد حازم در رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۱۶ سپاه پاسداران
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم ۲۲ آبان ماه امسال در آخرین نمایشگاه خود با نام اقتدار موشکی مردم ایران انواع پهپاد‌های خود را در کنار دیگر دستاورد‌های هوافضای سپاه به نمایش گذاشت. البته پهپاد‌های سپاه در رزمایش اخیر نیروی زمینی سپاه نیز حضور فعالی داشتند و در ماموریت‌های متفاوتی حاضر بودند.
یکی از دستاورد‌های جدید نیروی زمینی سپاه پهپاد معراج ۱ است که امسال در نمایشگاه جهاد خودکفایی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رونمایی شد.
پهپاد معراج ۱ چه ویژگی‌هایی دارد؟
این پهپاد یکی از پهپاد‌های نیروی زمینی سپاه پاسداران است که تیرماه امسال با حضور سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی فرمانده کل سپاه و سردار پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه در جهاد خودکفایی نیروی زمینی سپاه رونمایی شده بود. وظیفه اصلی این پهپاد شناسایی مناطق عملیاتی و عمق بخشی استراتژیک به توان نیرو‌های حاضر در صحنه نبرد است. پهپاد معراج ۱ با طول بال‌های ۳/۶ متر و مداومت پروازی بیش از ۱۰ ساعت می‌تواند محموله‌ای به وزن ۵ کیلوگرم را حمل کند.
پهپاد معراج ۱ می‌تواند با سرعت ۱۴۰ کیلومتری خود تا ارتفاع ۱۲ هزار پا پرواز کرده و با مخزن سوخت ۱۰ لیتری خود قادر است ماموریت‌های مختلفی را اجرا کند. وزن این پهپاد ۳۵ کیلوگرم بوده که در هنگام برخاست این وزن به ۳۳ کیلوگرم می‌رسد. برد لینک ارسال و دریافت داده‌های این پهپاد نیز در حدود ۱۵۰ کیلومتر برآورد می‌شود.
نحوه به کارگیری این پهپاد در هنگام آغاز ماموریت خود به صورت پرتاب از روی خودروست که پس از قرارگرفتن بر روی یک خودرو عازم ماموریت‌های خود می‌شود. نحوه بازیابی و فرود این پهپاد به صورت فرود بر روی شکم یا سینه آن است. دوربین شناسایی این پهپاد نیز یک دوربین آسانسوری جمع‌شونده در بدنه آن است که همین خلاقیت باعث شده تا دوربین این پهپاد پس از فرود آسیب نبیند.
دیگر مزیت پهپاد معراج ۱ این است که برای نشست و برخاست به باند فرود نیاز ندارد و می‌تواند در هر موقعیت عملیاتی شود. این مزیت به نیروی زمینی سپاه کمک می کند تا ماموریت های خود را در جغرافیای وسیع ایران اسلامی به خوبی انجام دهد.