مخاطرات میراث ناملموس

به گزارش بازی دراز، 

سفر به سرزمین‌های دوردست و ناشناخته برای همه آدم‌ها جالب است، همه ما دوست داریم با فرهنگ‌ها و سبک‌های مختلف زندگی آشنا شویم.

همین علاقه آدم‌ها به دیدن ناشناخته‌ها و آشنایی با فرهنگ‌ها صنعت پردرآمدی را در جهان به راه انداخته است که از قبل آن سالانه میلیاردها دلار درآمدزایی می‌شود.

اما در سالهای اخیر تغییر سلایق گردشگران این میراث ناملموس را با تهدیدهای جدی روبرو کرده است که در صحبت با کارشناسان این موضوع را بررسی کردیم.

احسان احمدی نصر، دکتری گرشگری و میراث فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مرصاد در خصوص وضعیت گردشگری کشور و تاثیر این صنعت بر اقتصاد کشور اظهار داشت: گردشگری امروزه  به عنوان یک صنعت پاک مورد توجه جهانیان است.

وی گردشگری را یکی از اهداف هزاره سوم برشمرد و افزود: در هزار سوم دو بحث محیط زیست و گردشگری دنبال می شود و این دو موضوع اهداف هزاره سوم را تشکیل می دهند.

تقویت صنعت گردشگری راهکار برون رفت از بسیاری از مشکلات

احمدی نصر تقویت صنعت گردشگری را راهکار برون رفت بسیاری از مشکلات به ویژه مشکلات اقتصادی دانست و ادامه داد: گردشگری همچنین می تواند افراد را خارج از جغرافیای سیاسی و خارج از مرزها به هم نزدیک کند.

این کارشناس گردشگری تصریح کرد: هر شخصی در هر جای دنیا می تواند با قرار گرفتن در این فرآیند همه کشورهای دنیا را ببیند.

وی گفت: به دلیل نقش بسزای صنعت گردشگری در رونق اقتصادی و فضای کسب و کار، نباید از این ظرفیت غافل شد.

گردشگری می تواند در عدم اکتفا به درآمدها و بودجه‌های نفتی اثرگذار باشد

احمدی نصر یکی از آیتم های خیلی مهم و پر اهمیت برای برون رفت از مشکلات در زمان تحریم های ظالمانه را توجه به حوزه گردشگری دانست و گفت: گردشگری می تواند در عدم اکتفا به در آمدها و بودجه های نفتی بسیار اثرگذار باشد.

وی با بیان اینکه به زعم کارشناسان ۳۷ نوع گردشگری در دنیا وجود دارد، افزود: عده ای این تعداد را به ۲۰۰ نوع می‌دانند و معتقدند که ۲۰۰ نوع گردشگری در دنیا داریم.

ایران از دیرباز دارای ویژگی های خاص و دلپذیری در حوزه گردشگری است

احمدی نصر با اشاره به ویژگی های گردشگری در ایران گفت: موقعیت سوق الجیشی ایران از جمله این موارد بوده و ایران از دیرباز دارای ویژگی های خاص و دلپذیری در حوزه گردشگری است.

وی وجود راه های ارتباطی بین المللی در ایران را یکی از آیتم های گردشگری برشمرد و افزود: به همین دلیل بوده که جاده ابریشم در ایران ایجاد شده است.

این کارشناس گردشگری ادامه داد: علاوه بر جاده ابریشم، جاده بزرگ خراسان و راه شاهی نیز در این راستا ایجاد شده است.

وی  وجود زیرساخت های مذکور را از اِلمان های توسعه و قطعات  پازل گردشگری دانست که ایران را از این نظر در موقعیت ویژه ای قرار داده است.

احمدی نصر بار دیگر به ظرفیت های گردشگری ایران اشاره کرد و گفت: موقعیت آب و هوایی و اقلیم های ۴ گانه در کشور می توانند از دیگر آیتم های مهم و بی بدیل ما در  بحث گردشگری به حساب آیند.

وی تاکید کرد: ما تمام ابعاد گردشگری از جغرافیا، اقلیم، کویر، شمال، کوه، دریا و... را در ایران داریم که در سایر نقاط دنیا برای دستیابی به هریک از ظرفیت های فوق باید ساعت ها باید زمان صرف کند و از طریق پرواز با هواپیما و... به این ظرفیت ها دست یافت.

پیشینه تمدنی ایران از ظرفیت های جذب گردشگر و رونق توریسم است

احمدی نصر پیشینه تمدن و تاریخ ایران را از دیگر ویژگی ها و ظرفیت های کشور برشمرد که می تواند در رونق گردشگری و جذب گردشگر موثر باشد.

وی با اشاره به وجود آثار تاریخی در ایران خاطرنشان کرد: در بحث آثار تاریخی ایران در بدترین شرایط جزو ۱۰ کشور اول دنیا است.

این کارشناس گردشگری، میراث را به دو بخش میراث ملموس یا میراث فرهنگی و میراث ناملموس یا میراث معنوی تقسیم کرد و گفت: از جمله مصداق های میراث ناملموس یا معنوی می توان به آداب، رسوم، سنن، فرهنگ و... اشاره کرد که با تقویت آن می توان سالانه گردشگران زیادی را به کشور و استان کرمانشاه جذب کرد.

احمدی نصرافزود: این میراث در کنوانسیون سال ۲۰۰۳ یونسکو شکل گرفت و در همان کنوانسیون که برخی کشورها نیز عضو آن هستند، خطرات و مخاطرات میراث ناملموس را موضوعیت بحث گردشگر عنوان کردند.

میراث ناملموس به واسطه سلایق گردشگران می تواند از خاستگاه خودش خارج شود

این کارشناس گردشگری به مخاطراتی که میراث ناملموس را تهدید می کنند اشاره و تصریح کرد: این میراث ناملموس بوده و میراثی است که می تواند از آن خاستگاه اصلی خودش خارج شود.

وی افزود: نگرانی کارشناسان یونسکو بر این فرآیند قرار داشت که ممکن است این میراث ناملموس به واسطه سلایق گردشگران از خاستگاه خودش خارج شود، این اصلی ترین مخاطره میراث ناملموس خواهد بود.

احمدی نصر ادامه داد: برای مثال نوروز به عنوان یک پرونده چند ملیتی به ثبت جهانی می رسد، سپس یکباره ما به خاطر جذب گردشگر از خاستگاه هفت سینی آن خارج شویم و ابعاد دیگری را این موضوع وارد کنیم و آرام آرام اینقدر این موضوع کم رنگ شود که آن خاستگاه خود را از دست دهد این میراث ناملموس دچار مخاطره خواهد شد.

این کارشناس گردشگری با بیان اینکه همین موضوع به موضوعیت بومگردی تعمیم پیدا می کند، تاکید کرد: تاثیر سلایق گردشگران بر میراث ناملموس می تواند آن را از خاستگاه خودش خارج و دچار مخاطره کند و این موضوع یکی از مخاطرات اصلی میراث ناملموس است.

برخی گردشگران می خواهند فضای شهر را در روستا تجربه کنند

این کارشناس گردشگری گفت: شاید دلیل آمد و شد برخی گردشگران این باشد که یک فضایی به این شکل را تجربه کنند اما آن فضای شهری برایشان آنقدر نهادینه شده که می خواهند آن فضای شهری را باز هم در فضای روستایی تجربه کنند اما در فضای روستا قرار گیرند.

وی خاطرنشان کرد: دقیقا یکی از آن مخاطراتی  که می تواند مسئله بومگردی و گردشگری روستایی را تحت شعاع خودش قرار دهد، تاثیر سلایق گردشگران است.

ضرورت توجه به موضوع حساب های اقماری گردشگری

این کارشناس گردشگری تاکید کرد: اینها همه و همه، ریزنقش ها و ریزپلاک هایی است که با توجه به آن نیاز است متولیان امر استانداردهایی را برای این موضوع به تصویب برسانند و با تصویب این موضوع در مسیر حرکت کنند.

وی خاطرنشان کرد: وزارت میراث فرهنگی با همکاری سازمان آمار ایران حتما باید موضوعیت TSA که همان موضوعیت حساب های اقماری گردشگری و یک مبحث نو است را پیگیری و زیرساخت های آن را آماده کند.

احمدی نصر تاکید کرد: طبق آن باید برای هر گردشگری، حتی گردشگران داخلی، کارت سفر صادر شود و این موضوع می تواند یک برنامه را برای نظام گردشگری ما تعریف کند، به طوری که عملکرد آن گردشگر بر اساس آن کارت برای ما محرز شود و بدانیم که این گردشگر کجا سکنی گزیده و از چه اماکنی بازدید به عمل آورده و در مجموع چه فرآیندهایی را طی کرده است.

مشخص شدن نقاط ضعف و قوت با ثبت آمار و عملکردها در جداول ۹ گانه

وی تصریح کرد: به این شکل آمار و عملکرد گردشگر در جداول ۹ گانه حساب های اقماری گردشگری می نشیند و اینکه نقاط ضعف و قوت ما در توسعه گردشگری در چه مباحثی است نیز مشخص می شود.

احمدی نصر گفت: قبل از اینکه ما بخواهیم یک برنامه ریزی در بحث گردشگری داشته باشیم، حتما باید در بحث TSA و حساب های اقماری گردشگری ورود کنیم و انتظار من این است که مدیران استان در حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مدیریت ارشد استان، استان کرمانشاه را به عنوان استان پایلوت در حوزه حساب های اقماری گردشگری تعریف کنند و قطعا اگر این کار انجام شود، حتما در بحث نظام نامه برنامه ریزی گردشگری می توانیم سرعت بیشتری داشته و برنامه ریزی منسجم و مشخصی را در کار داشته باشیم.