پایگاه خبری تحلیلی بازی دراز ۱۴:۳۱ - ۱۳۹۸/۰۲/۱۹
حال و هوای رمضان‌های قدیم در بین زاگرس‌نشینان؛

"کردها" و آیین‌های فراموش شده "روژیتی"

بازی دراز1404 :کردها نیز مانند بسیاری از مردم کشور، در ماه رمضان آداب و رسوم مختص به خود را دارند که در گذر زمان به دست فراموشی سپرده شدند.

به گزارش بازی دراز، هندوستان ایران لقبش داده اند، کرمانشاهی که نماد وحدت شده در کشور و پیروان مذاهب مختلف در کمال صلح و دوستی در آن یک همزیستی مسالمت آمیز دارند.

در این همزیستی مثال زدنی، پیروان هر یک از مذاهب ضمن احترام به مناسبات مذهبی دیگر آیین ها، آداب و رسوم مخصوص مذهب و مسلک خود را هم به پا می دارند.

روزه و روزه داری از مهمترین شعائر دین اسلام است که شیعیان و پیروان اهل سنت در ماه مبارک رمضان با آداب خاصی مراسمات مخصوص این ماه را انجام می دهند.

کردها هم همچون سایر اقوام ایرانی از دیرباز برای خود آیین های زیبایی مخصوص تکریم این ماه عظیم الشان داشته اند که برخی از این رسوم زیبا در گذر زمان رنگ باخته اند.

در کردن توپ افطار و سحر

یک جامعه شناس در گفتگو با مرصاد اظهار داشت: بحث ماه رمضان و روزه و روزه داری که امروزه با توجه به تغییرت صنعتی و تکنولوژِیکی دستخوش تغییراتی شده از قدیم الایام بنا به نقل قول مسن ترها در کرمانشاه وجود داشته است.

دکتر علیرضا قاسمی با اشاره به اینکه در این ماه قدیمی ها به استقبال می رفتند و خانه ها را مثل عید گردگیری می کردند افزود: همچنین گروه هایی به صورت داوطلبانه به غبارروبی مسجد می پرداختند.

وی با اشاره به اینکه اذان از طریق درکردن توپ و صدای تیر اطلاع رسانی می شد گفت: عده ای از مردم نیز برای رویت هلول ماه به بالاترین نقطه شهر می رفتند تا هلول ماه را ببینند و ماه رمضان را خبر دهند در ایامی که امکان اعلام زمان سحری و افطاری از طریق رادیو و صدا و سیما نبود مردم به صورت خودجوش به درب منازل هم می رفتند و این اوقات را اطلاع می دادند.

قدمت 200 ساله آش افطاری "عباسعلی"

این جامعه شناس با بیان اینکه بسیاری از خوراکی هایی که امروزی هم باب شده نظیر؛ حلیم، آش عباسعلی و آش شله زرد یا خوراکیهای دیگر مثل خورش خلال آن زمان هم استفاده می شده افزود: اینک نیز همزمان با ماه رمضان صف های طولانی درب غذاخوری هایی که این غذاها را پخت می کنند تشکیل می شود.

قاسمی درباره غذاهای استفاده شده گفت: خیلی از شیرینی های محلی و خرما و زولبیا و بامیه در کنار کاک و کلوچه و برنجی کرمانشاهی و همچنین شیر، حلیم و غذاهای مقوی برای تقویت قوای جسمانی در وعده های افطار استفاده می شد که البته نشاط آور نیزبود .

وی درباره پیشینه آش های کرمانشاهی افزود: بر اساس روایات متواتر آش عباسعلی 200 سال پیش توسط فردی به این نام برای مرد پخت می شده که آشی مقوی است.

کردها به ماه رمضان "روژیتی" می گفتند

قاسمی عنوان کرد: ماه رمضان نزد مردم کرد چنین جایگاهی داشته که حتی معادلهایی ویژه برای آن نامگذاری شده؛ در زبان کردی کرمانشاهی معادلی برای روزه، روژه، روژییوان روزه داری و روژیتی ماه رمضان نامگذاری شده که کم و بیش هنوز بین  کرد زبانان نیز رایج است.

وی افزود: همچنین بر خلاف امروزه که فطریه به شکل مدرن تری جمع آوری می شود آن زمان ها برای فطریه شب قبل پول را آماده می کردند و روز بعد به مستمندان کمک می کردند.

قاسمی عنوان کرد: اگرچه ماه رمضان امروز رنگ و بوی جدیدی به خود گرفته اما آن زمانها مردم برای نشان دادن حرمت ماه رمضان درب سالنهای غذاخوری و مغازه های توزیع کننده غذا پرده ای می کشیدند به گونه ای که فضای شهر از هر نظر گویای ماه رمضان و روزه باشد.

آشتی دادن از رسوم ماه رمضان در بین کردهای قدیم بود

وی با بیان اینکه در قدیم تجملات کمتری در وعده های غذایی از جمله سحری و افطاری وجود داشت افزود: در آن ایام در ماه رمضان یک وحدت وهمبستگی و تجانس بیشتری وجود داشت و بزرگان محلات نسبت به آشتی دادن افرادی که باهم قهر بودند اقدام می کردند به گونه ای که فضایی معنوی بین مردم حاکم می شد.

وی روزه کله گنجشکی را تمرینی برای روزه داری کودکان در بزرگسالی می داند و افزود: همچنین به آنان که توان روزه داری نداشتند گفته می شد که از شبهای احیا و دهه آخر ماه رمضان سعی به روزه داری کنند.

قاسمی گفت: آن روزها هم مردم روزه دار با سعه صدر بیشتری با آنان که روزه نمی گرفتند برخورد می کردند و هم آنان که روزه دار نبودند ملاحظه بیشتری داشتند تا رمضان باعث نشود گروه بندی بین مردم مبنی بر روزه دار و غیر روزه دار انجام شود در واقع دلیل گرفتن و نگرفتن روزه برای مردم حل شده بود و روزه داری باعث فاصله گرفتن بین مردم نمی شد.

در گذشته کسی تظاهر به روزه خواری نمی کرد

وی با اشاره به اینکه در ایام فضاسازی برای ماه رمضان توسط مردم محلات و به صورت خودجوش انجام می شده افزود: بعدها این فضاسازی ها از طریق تلویزیون و رادیو انجام شد همچنین مردم در گذشته در جمعه اخر ماه رمضان سعی در دستگیری از فقرا و مستمندان محلات می کردند.

قاسمی با بیان اینکه روزه داران بر سر یک سفره جمع می شدند و باصمیمیت با هم افطار می کردند گفت: در گذشته افرادی که روزه نبودند تظاهر به روزه خواری نمی کردند و روزه داران نیز با تمام وجود روزه دار بودند.

 وی با اشاره به اینکه در میان مردم کرمانشاه که اهل تسنن و تشیع و اهل حق در کنار هم زندگی می کنند روزه داری مرسوم بوده با این تفاوت که اهل حق سه روز را روزه می گرفت افزود: همچنین ادبیات ما و شعرهای ما از جمله شعرای کرد زبان به سرودن ابیاتی درباره ماه رمضان پرداخته اند.

قاسمی گفت: در این ماه معنویت پر رنگ تر و ارزشها و توجه به هم نوع بیشتر رعایت می شد و در واقع زمینه ای بود که افراد بتواند در این ماه هم به لحاظ روزه گرفتن و به لحاظ رفتاری و کرداری مسبب خیر دیگران شوند.

وی افزود: امروزه هم با دخیل شدن نهادهای بیشتری و نیز تکنولوژِیکی تر شدن آداب و رسوم ماه رمضان به اشکال دیگری نمود پیدا کرده است.