به گزارش بازی دراز، در دنیای کنونی، موضوع کودک و تربیت و پرورش صحیح او، از اساسی ترین مسائل اجتماعی و ازارکان مهم سعادت بشری است؛ از این رو دانشمندان، از نظر روانی و تربیتی، درباره کودک مطالعات و تحقیقات وسیع و ژرفی انجام داده و کتاب های زیادی نگاشته اند. هم چنین کشورهای بزرگ به منظور پرورش درست و صحیح جسم و جان کودکان، سازمان های گسترده ای را به وجود آورده و کودکان را از هرجهت تحت مراقبت های علمی و عملی قرار داده اند، ولی دین مبین اسلام، از چهارده قرن پیش و در روزگاری که بشر در جهل و نادانی به سرمی برد، توجه فراوانی به این مساله کرده که نمونه عملی آن را در رفتار پیامبر بزرگ اسلام با کودکان می توان مشاهده کرد.
انسان، تشنه محبت است و این تشنگی، به دلیل وابستگی بیش تر کودکان به والدین، در آن ها شدیدتر است. توجه به بُعد عاطفی کودک، بسیار مهم است و این اهمیت، در رفتار و گفتار پیشوایان دینی ما به خوبی مشاهده می شود.
امام صادق (ع) فرمودند: «خداوند بنده اش را به واسطه شدت محبتی که نسبت به فرزندش دارد، مورد مرحمت قرار می دهد». همچنین پیامبر عزیزمان فرمودند:«کسی که به کودکان مهربانی و به بزرگسالان احترام نکند، از ما نیست».
هم چنین آن حضرت می فرمایند: «کودکان را دوست بدارید و به آن ها محبت کنید و هرگاه به آن ها وعده دادید، به وعده خود وفا کنید، زیرا آن ها شما را روزی رسان خود می دانند».
الگودهی، از بهترین وسائل مؤثّر در تربیت اخلاقی و روانی و اجتماعی کودک است. در نظر کودک، مربی نمونه برتر و الگوی شایسته ای است که کودک از رفتار و اخلاق او، دانسته یا ندانسته، پیروی می کند.
بر این اساس، پدر و مادران که نخستین مربیان کودک هستند، مسئولیت دشواری برعهده دارند؛ مسئولیتی که باعث رشد و شکوفایی فضایل اخلاقی خود آن ها و به دنبال آن کودکان آن ها می شود.
درمقدمه کنوانسیون حقوق کودک آمده است: (کودک باید در فضایی سرشار از خوشبختی و محبت و تفاهم بزرگ شود)
با این شعار و با ارزشی که ما ایرانی ها برای خانه و افراد خانواده قائلیم ارزش این عضو خانواده کاملاً مشخص می شود و باید به این عضو توجه ویژه کرد، عضوی که اگر چه امروز کودک است و معصوم ،اما فردا بزرگ است و مسئول و خود تربیت کننده نسلی جدید، نسلی که روز به روز مسیرش عوض می شود.
کودکی که امروز ریشه خانوادگی اصیل دارد بین دو تضاد گرفتار است، یک سو، ته مانده ارزشهای نیک قدیمی و از سوی دیگر گرایش های مد امروزی، گرایش های تمدن ماشینی شدن. او نمی داند چه کند، ما باید حامی اش باشیم، او چون موم در دست ماست، خمیر وجودش با ما شکل می گیرد بیائید او را همراه با اصول صحیح دینی و عرفی تربیت کنیم و چگونه زندگی کردن را به او بیاموزیم.
از امام سجاد روایت شده است: و اما حق فرزند تو این است که بدانی او از تو و پیوسته به تو در خیر و شر امر دنیاست و تو مسئول او از لحاظ نیک ادب کردن و راهنمایی به پروردگارش و کمک به طاعت او هستی. پس عمل تو درباره او، عمل کسی باشد که می داند در احسان به او پاداش و در مسامحه و بدی نسبت به او کیفر می بیند.
اسلام حتی به والدین اجازه کتک زدن کودکان را نداده است. امام علی (ع) می فرماید: حتی برای ادب کردن فرزندت نیز او را نزن بلکه با او قهر کن و مراقب باش که زمان قهر طول نکشد.
رسول اکرم (ص) به همه انسانها اعلام می کند، همانطور که پدران و مادران ، حقوقی بر فرزندان خود دارند و فرزندان در صورت ترک آن حقوق عاق می شوند، فرزندان نیز حقوقی بر پدر و مادر دارند که «پدران و مادران در صورت رعایت نکردن آن عاق فرزندان می شوند». والدین مسئول تأمین تمام نیازهای کودک اعم از مادی و معنوی می باشند.
1- نیازمندیهای جسمانی کودک: نمو جسمانی کودک با فراهم ساختن وسایل مادی امکان پذیر است تا از این طریق نیازهای بدنی او اشباع شود. این رشد و نمو با تغذیه، بهداشت کافی، آب و هوا، مسکن، خواب، بازی و امثال آن، به دست می آید.
امام صادق (ع) می فرماید: باید، خصوصاً هفت سال اول زندگی کودک آزادانه به بازی و جنبش های بدنی صرف شود.
حضرت رسول اکرم (ص) می فرماید: اگر کسی دارای طفل خردسالی بود باید با او در جنبش های کودکانه و حالت بچه گانه همکاری و هماهنگی کند.
آموختن و پرداختن به ورزش های شنا، تیراندازی و سوارکاری نیز از ورزشهای مهمی است که در احادیث بر آنها تأکید شده است.
پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرماید: « به شخصیت فرزندان خود ارج نهید و آداب، آیین ها و رفتار خویش را نیکو و درست کنید تا مشمول آمرزش خدا شوید.»
همچنین پیامبر به والدین امر کرده اند که به کودکان احترام بگذارند، زیرا بی توجهی و بی احترامی به آنان باعث بروز مشکلات عاطفی زیادی در کودکان می شود و در روایتی از رسول اکرم چنین آمده است: «فرزندان خود را زیاد ببوسید، زیرا با هر بوسه، برای شما مقام و مرتبتی در بهشت فراهم می شود که فاصله میان هر مقامی 500 سال است.»
با توجه به مطالب گفته شده اسلام، ارزش خاصی برای تربیت انسانها از سنین کودکی قائل است و به والدین سفارش می کند که به تمامی ابعاد وجودی کودک توجه شود.
خلاصه کلام اینکه با توجه به فرمایشات بزرگان دین ، روز کودک فرصت خوبی است تا درباره رفتار خود با کودکان خویش بازنگری کنیم و اگر بدانیم شادمانی بهترین هدیه ای است که می توانیم به کودکانمان هدیه کنیم و دوران کودکی زیبایی برای آنان ترسیم کنیم هیچگاه فرصت شاد بودن را از آنها نمی گیریم، بنابراین یادآوری روز کودک بهانه مناسبی است تا همگان با پرهیز از افراط و تفریط در برنامه ریزی برای شادی، مهارت آموزی و آموزش کودکان، تلاش کنیم که آینده درخشان ایران در گرو شکوفایی استعداد نسل آینده کشورمان خواهد بود.
یادداشت از: فهیمه علیمردانی