تغییرات قریب الوقوع در قطر/برکناری نخست وزیر و جانشینی ولیعهد به جای او

منابع خبری از تغییر و تحولات گسترده‌ای خبر دادند که به زودی در ساختار کشور قطر روی خواهد داد که از جمله آن انتصاب ولی‌عهد به سمت نخست وزیری است و پست وزارت خارجه نیز از وی گرفته خواهد شد. روزنامه «العرب» چاپ لندن در گزارشی از تغییر و تحولات گسترده‌ای خبر داد که قرار است به زودی در ساختار سیاسی کشور قطر رخ دهد و به زودی خبر آن منتشر خواهد شد. العرب در این ارتباط تاکید می‌کند که قرار است، شیخ «حمد بن جاسم آل ثانی»، نخست‌ وزیر و وزیر خارجه قطر از سمت خود برکنار شود و شیخ «تمیم بن حمد آل ثانی»، ولی‌عهد این کشور جایگزین وی شود. این روزنامه در گزارش خود به اظهارات منابعی استناد جسته است که آنها را منابع آگاه در خلیج فارس بیان کرده و به نقل از آنها نوشته است که در راستای این تغییر و تحولات قرار است، شیخ «حمد بن ثامر آل ثانی» نیز سمت وزیر امور خارجه قطر را برعهده گیرد. عدم حضور و غیبت شیخ «حمد بن جاسم آل ثانی» که دو سمت نخست‌ وزیری و وزیری خارجه قطر را در دست دارد، سوالات بی‌شماری را درباره تغییر و تحولات بزرگ و عمیق جاری در عرصه سیاسی دوحه و چرایی آن مطرح می‌کند که موجب شده شخصیت‌هایی با نفوذی چون حمد بن جاسم در آن از قدرت خلع شوند. منابع آگاه قطری در این خصوص به توطئه‌های آل جبر علیه حمد بن جاسم و نشست‌ها و گردهمایی‌های مستمر آنها در کاخ «الشیخ» و بزرگ جلوه دادن خطر حمد بن جاسم نزد امیر قطر اشاره می‌کنند. همچنین یک منبع آگاه قطری گفت که به نظر می‌رسد، خبر این تغییر و تحولات به گوش مطبوعات قطری هم رسیده است،‌ چون تمام آنها ویژه‌نامه‌های روز استقلال این کشور را با تصاویری مزین کردند که در آنها شیخ تمیم، ولی عهد را در کنار امیر قطر نشان می‌داد. این منبع ادامه می‌دهد: همچنین در میان اظهارات شخصیت‌های سیاسی قطری به این مناسبت هیچ نام و نشانی از حمد بن جاسم مشاهده نشد، این درحالی است که نخست وزیر و وزیر خارجه قطر حتی در نشست شورای همکاری خلیج فارس در منامه هم حضور نداشت و این می‌تواند بیانگر دوری کامل یا حداقل موقت وی از عرصه سیاسی این کشور باشد. از سوی دیگر از جمله تغییراتی که حکومت قطر دست به آن زد، حذف نام شیخ حمد بن جاسم هنگام معرفی شخصیت‌های دفتر امیر قطر است و دستور داده شده تا نام پیشوند شیخ حمد بن جاسم از «حضرت» به «جناب» تنزل یابد. این درحالی است که صفحه فیس‌بوک شیخ حمد بن جاسم نیز مسدود شده و امکان مراجعه کاربران به آن به بهانه انجام برخی اصلاحات در آن وجود ندارد. در تحلیل و تفسیر این قضیه پایگاه‌های خبری عربستانی به این نکته اشاره داشته‌اند که دلیل غیبت شیخ حمد بن جاسم دست داشتن وی در شبکه‌ای است که در عربستان و امارات به جرم انجام عملیات‌های تروریستی کشف و اعضای آن دستگیر شدند. همچنین منابع آگاه گفتند که این قضیه (دست داشتن شیخ حمد بن جاسم در شبکه‌ تروریستی که در عربستان و امارات فعالیت می‌کرد) از جمله قضایای مورد بحث در نشست اخیر سران شورای همکاری خلیج فارس در منامه بحرین بود. این شک و تردیدها درباره سرنوشت نامعلوم شیخ حمد بن جاسم همچنان ادامه داشت تا اینکه امروز اطلاعاتی منتشر شده است که بیان می‌کند، شیخ حمد بن جاسم در دوحه تحت بازجویی و تحقیق قرار دارد که البته هنوز توسط هیچ مقام مسئول قطری مورد تایید قرار نگرفته است. همچنین با اینکه شبکه خبری «سی ان ان» به تازگی مصاحبه‌ای از این شبکه را با شیخ حمد بن جاسم منتشر کرده است، اما کسانی‌که قضیه بازجویی از شیخ حمد بن جاسم  را برملا کرده‌اند، تاکید می‌کنند که این مصاحبه قدیمی و چند هفته پیش ضبط شده است. در این ارتباط روزنامه «العرب» که از جمله قدیمی‌ترین روزنامه‌های عربی است که در لندن منتشر می‌شود، به تغییر و تحولات مهمی اشاره کرد که در قطر در حال روی دادن است و ریشه آنها به اختلاف بین ولی‌عهد این کشور با نخست وزیر آن باز می‌گردد و در این بین شیخه «موزه المسند» دخالت‌های ویژه در دامن زدن به این اختلافات و واداشتن امیر قطر به برکناری موقت شیخ حمد بن جاسم از قدرت داشته‌اند. اما نبود شیخ حمد بن جاسم در عرصه قدرت و سیاست قطر و منطقه به شدت نگرانی جماعت‌های اخوان المسلمین منطقه را برانگیخته است، چون شیخ حمد بن جاسم دارای روابطی عمیق و گشترده با این جماعت‌ها بود و گفته می‌شود که وی تلاش بسیار داشت تا به نحوی نقش پل ارتباطی بین آنها و آمریکا را بازی کند و با حمایت‌های مالی خود از آنها مانع از تبدیل شدن آنها به جماعت‌های اخوان‌المسلمینی شود که در مصر و تونس به قدرت رسیدند و هم اکنون عدم حضور وی در عرصه سیاسی منطقه‌ای و هم چنین کشور قطر ضربه مهلکی را به اخوانی‌های منطقه خواهد زد. اما شخصیت‌های قطری به این نکته هم اشاره می‌کنند که تنها شخصیت با نفوذ در میان جماعت‌های اخوان المسلمین منطقه شیخ حمد بن جاسم نبود،‌ بلکه امیر قطر از شخصیت دیگری به نام شیخ «حمد بن ثامر آل ثانی» نیز بهره می‌برد که دارای نفوذ بسیار در این جماعت‌هاست. شیخ «حمد بن ثامر آل ثانی» رئیس شورای تصمیم‌گیری در شبکه الجزیره به شمار می‌آید که از شخصیت‌های بسیار نزدیک به اخوانی‌هاست، همان‌طور که ادعا شده وی روابط بسیار نزدیک با رهبران ایران دارد. همچنین درباره شیخ «حمد بن ثامر آل ثانی» گفته شده وی ارتباطاتی با شاخه‌های اخوان المسلمین در اروپا نیز دارد و به داشتن رابطه عمیق با «راشد الغنوشی»، رئیس جنبش اسلامگرای «النهضه» تونس و رهبران اسلامگرای آن و دیگر رهبران اسلامگرا در غرب معروف است. بر این اساس ناظران پیش‌بینی می‌کنند که انتخاب شیخ «حمد بن ثامر آل ثانی» در سمت وزیر خارجه قطر تغییر چندانی در سیاست‌های قطر در گرایش و تمایل به جماعت‌های اخوان المسلمین روی ندهد. این درحالی است که غیبت و عدم حضور شیخ حمد بن جاسم در عرصه سیاسی این کشور و منطقه به شدت مورد توجه محافل سیاسی غربی نیز قرار گرفته است و هم اکنون این محافل درحال بررسی موضع قطر در قبال جنبش‌های اسلامگرای منطقه پس از شیخ حمد بن جاسم هستند، اما در عین حال اطمینان خاطر دارند، در صورتی‌که شیخ «حمد بن ثامر آل ثانی» مسند وزیری امور خارجه این کشور را برعهده گیرد، با توجه به نفوذ وی در جریان‌های اسلامگرا نمی‌توان تغییر و تحول چندانی در کاهش نفوذ قطر در این جریان‌ها انتظار داشت.