رئیس پژوهشکده شاهد: رابطه صنعت و دانشگاه منسجم نیست

به گزارش بازی دراز، محمود فردوسی زاده روز در گفت و گو به خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا، با تشریح سه مانع اصلی بر سر راه ارتباط صنعت و دانشگاه افزود: در فرهنگ ما اعتقاد بر این است که افراد دانشمند و عالم باید از مسیر پول و ثروت جدا باشند که این تفکر در دانشگاه نیز رسوخ کرده و اساتیدی که با صنعت در ارتباط هستند بعضا با برچسب هایی همچون کاسب و انسان ثروتمند مواجه می شوند که البته این تفکر به مرور در حال اصلاح است. 
فردوسی زاده این تفکر را در بسیاری از کشورهای پیشرفته برعکس عنوان کرد و گفت: کشورهای پیشرفته خلق ثروت را توسط دانشمندان یک ارزش تلقی می کنند. 
وی دومین مانع را نبود انگیزه لازم برای انجام این کارعنوان کرد و افزود: اگر کمی به قوانین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دقت کنیم، نقش تحقیقات کاربردی در مقابله با مقالات و به خصوص مقالات ISI را کم رنگ می بینیم. هیات علمی دانشگاه در این مواقع ترجیح می دهد وقت خود را صرف مقالاتی کند که از آن طریق به ارتقاء مرتبه در دانشگاه دست یابد. 
این عضو هیات علمی دانشگاه سیاست گذاری غلط را از دیگر عوامل نبود انگیزه ارتباط بین صنعت و دانشگاه عنوان کرد و گفت: بسیاری از اعضای هیات علمی از توان مندی بالایی برخوردار هستند که در مواردی این نگاه و مهارت ارتباط با امور کاربردی کاهش می یابد. 
وی با تاکید بر نقش دانشگاه در توسعه اقتصاد ملی افزود: این نقش به اقتصاد کشور که برمبنای چه موضوعی است برمی گردد. اگر اقتصاد آن کشور مبتنی بر فروش نفت یا منابع طبیعی باشد، اساسا دانشگاه تاثیر چندانی در آن اقتصاد ندارد.
فردوسی زاده تصریح کرد: اما اگر نظام اقتصادی کشوری مبتنی بر نوآوری باشد، دانشگاه ها نقش اساسی و اصلی را در آن اقتصاد پیدا می کنند.
وی در ادامه اظهار کرد: این طرز نگاه در شرایط فعلی کشور تا حدودی وجود دارد که صنعت دانشگاه را فاقد توان رفع نیاز خود دانسته و اعتبار علمی دانشگاه را بالا نمی داند. همچنین دانشگاه نیز صنعت را غیر علمی می بیند.
وی افزود: صنعت با وجود رانت هایی که مبتنی بر دخالت دولت است، نیازی به نوآوری برای ورود به دانشگاه نمی بیند. از طرف دیگر دانشگاه نیز برای ورود به صنعت به حد کافی مهارت نداشته و تغییر هدف گذاری نکرده است. 
رئیس پژوهشکده علوم و فن آوری های نوین اطلاعات و ارتباطات، همچنین دولتی بودن دانشگاه و صنعت را دلیلی بر عدم ارتباط آن ها عنوان کرد و گفت: هر دو این نهادها هزینه های جاری خود را تامین کرده و نیازی به نوآوری نمی بینند. اگر نوآوری نیز به وجود آورند که منجر به افزایش درآمد شود، هیچ نفع شخصی در این سیستم ها تعریف نشده است.

** اهمیت شرکت های دانش بنیان در نظام نوآوری اقتصادی
فرودسی زاده در ادامه افزود: در کشورهای توسعه یافته صنعت و در کنار آن دانشگاه به عنوان دو موجودیت جدا نیستند و صنایع از دل دانشگاه ها متولد می شوند. این اتفاق در کشور ما با ایجاد شرکت های دانش بنیان در حال رخ دادن است.
رئیس پژوهشکده دانشگاه شاهد ادامه داد: مفهوم شرکت های دانش بنیان به این صورت است که یک هیات علمی دانشگاه و یا دانش آموختگان به فکر ورود به صنعت و رفع نیاز آن باشند و یا صنعت جدیدی را ایجاد کنند. 
وی افزود: این صنعت مسلما دو ویژگی خواهد داشت؛ اول این که در بخش خصوصی رشد خواهد کرد که در این صورت انگیزه های مثبت و منفی برای سود و زیان اقتصادی وجود خواهد داشت و از طرف دیگر صنعتی دانش بنیان و ایده بنیان خواهد بود.
وی تاسیس شرکت های دانش بنیان را در نوآوری نظام اقتصادی کشور مهم عنوان کرد و گفت: در سال های اخیر نظام اقتصادی کمتر مبتنی بر نوآوری بوده و این نقش در کشور ما به نسبت کشورهای توسعه یافته کمتر دیده شده است، اما مدتی است با به وجود آمدن شرکت های دانش بنیان جرقه های امید برای بیشتر شدن این نقش بوجود آمده است. 
به عقیده فردوسی زاده این دانشگاهیان هستند که صنعت را به وجود می آورند. در بسیاری از کشورها این اتفاق افتاده و دانش آموختگان دانشگاهی و اساتید آن خود یک ایده دانشگاهی را مطرح و تجاری سازی کرده و به فروش می رسانند.
وی تصریح کرد: قطعا برای زنده ماندن این ایده لازم است پژوهش ها را توسعه دهیم که در این صورت ارتباط صنعت و دانشگاه خود به خود شکل می گیرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه اظهار کرد: ممکن است به صورت موردی صنعت دولتی به سراغ دانشگاه بیاید و نیازی را مطرح کند که در این صورت نمی توان انتظار داشت این مورد به صورت سیستماتیک ادامه پیدا کند. 
به عقیده فردوسی زاده اگر دانشگاه ها خالق صنعت باشند؛ پارک ها، مراکز رشد و شرکت های دانش بنیان در کنار دانشگاه ها شکل گرفته و مسائل صنعت و دانشگاه را به شکل بهتری حل می کنند.

** لزوم قانون گذاری مناسب برای ایجاد انگیزه تحقیقات
رئیس پژوهشگاه علوم و فن آوری های نوین اطلاعات و ارتباطات گفت: کمبود اعتبارات پژوهشی بر روی تحقیقات پژوهش اثرات بسیاری می گذارد؛ ولی سوال مهم تر اینجاست که آیا همین بودجه و فعالیت هایی که در سراسر کشور انجام می شود، به سمت درستی هدایت می شود؟ 
به گفته فردوسی زاده کشور نیاز به تحقیقات بنیادین دارد که این امر در دانشگاه ها انجام می شود و مقتضی است انگیزه لازم برای امور کاربردی و شرکت های دانش بنیان را در دانشگاه ها ایجاد کنیم. 
این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: قانون گذاری ابزاری است که بعضا از سرمایه گذاری نقش بیشتری دارد. اگر قوانین درستی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری وضع شود، انگیزه بیشتری برای اعضای هیات علمی و دانش آموخته ها ایجاد کرده و در آن صورت دیگر نیازی به تامین دانشگاهیان نیست و آنها خود به دنبال پول رفته و با آن کار می کنند. 
وی در ادامه گفت: در آینده و حال بیشتر از این که نگران این باشیم که نزدیکی صنعت و دانشگاه به کجا می انجامد، باید در مورد نزدیکی سرمایه گذار و دانشگاه سخن بگوییم؛ چون ترکیب این دو می تواند صنایع جدیدی را در کشور ایجاد کند.
فردوسی زاده افزود: در مورد نزدیکی سرمایه گذار به دانشگاه بحث بسیار است؛ این که چرا و چه عواملی باعث می شود یک سرمایه دار بر روی ایده های دانش بنیان سرمایه گذاری نکند و یا سرمایه گذاری در حدی نیست که در مورد آن بحث کنیم. 
این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: اگر در کشور راه های بهره وری بیشتر و ساده تر از سرمایه گذاری پیدا شود و به سمت اقتصاد دانش بنیان حرکت کنیم؛ حجم صنایع به این سمت رفته و سرمایه گذار دیگر ناچار نیست برای سود بیشتر به سراغ ایده های ریسک پذیر برود و حجم زیادی از سرمایه خود را از دست بدهد. 
وی با اشاره به این که شرکت های دانش بنیان بیشتر از این که دولت پولی خرج آنها کند با یک سری قوانین موجبات رونق این حوزه را فراهم آورده اند، افزود: معافیت های مالیاتی شرکت های دانش بنیان از جمله تسهیلات غیر مادی است که انگیزه را برای این شرکت ها ایجاد کرده و افراد بیشتری را به این سمت سوق می دهد.
فردوسی زاده در پایان تصریح کرد: وقتی می توان با چنین تسهیلاتی و بدون هزینه اقتصاد را فعال کرد لازم است وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قبل از آن که به طور مستقیم با بحث بودجه های پژوهشی وارد شوند، در این حوزه قانون گذاری های مناسب تری را انجام دهند.