خانه های ما تا چه اندازه در برابر زلزله تاب می آورند

به گزارش بازی دراز، به گزارش ایرنا، با وقوع هر زلزله و پس لرزه قدرتمند و ایجاد ترک های کوچک و بزرگ بر بدنه بنا، استحکام و مقاومت سازه مورد سوال قرار می گیرد که نباید به سادگی و به عنوان یک حالت عادی از کنار آن عبور کرد.
مشخص است که خانه های قدیمی و با قدمت بالا نمی توانند، در برابر بی تابی های متعدد زمین تاب آورند و باید با بهره گیری از دانش فنی روز و مشاوره از مهندسان توانمند و متخصص تصمیماتی برای مقاوم سازی و یا نوسازی آنها گرفته شود.
اکنون که استان کرمانشاه پس از وقوع زلزله سهمناک 7.3 دهم ریشتری 21 آبان سال گذشته سرپل ذهاب، در معرض بیش از 6 هزار و 400 پس لرزه قرار گرفته به منظور شناخت علایمی که از کاهش مقاومت ساختمان خبر می دهند گفت و گویی با مسئولان و کارشناسان انجام داده ایم که شما را به ادامه آن دعوت می کنیم.

** ساختمان هایی که توان آنها کم می شود
بیژن کلهرنیا کارشناس و متخصص شهرسازی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: در تمام پهنه اوراسیا گسل های زلزله خیز فعال شده و شاهد تداوم پس لرزه ها در استان هستیم که اگر شدت آن ها به اندازه شدت تخریب نرسد آسیب چندانی برای ساختمان نخواهد داشت.
این عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه ادامه داد: اگر پس لرزه منجر به پیدایش ترک های مشهود و ریز در ساختمان شود به این معنا است که ساختمان در آستانه از دست دان مقاومت است.
وی با بیان اینکه صدور دستور کلی در چنین مواردی به مطالعه علمی نیاز دارد ، ادامه داد: بهتر است ساختمان هایی که به ترک خوردگی دچار شده مورد بررسی و مشاوره مهندسان سازه قرار گیرند، که شاید جدا از زلزله، ساختمان با خطرات دیگری مواجه باشد.
کلهرنیا افزود: مهندسان مشاور و با صلاحیت، پس از بررسی ساختمان، نظرات خود را برای انجام مقاوم سازی موضعی و یا کلی بیان می کنند و عمر مفید ساختمان و وضعیت اسکلت را ارزیابی می کنند که این مورد برای ساختمان هایی که صاحبان آنها حساس خطر می کنند به کار می آید.
این صاحب نظر افزود: ساختمان هایی که مقاومت نسبی دارند و اندکی از لحاظ فنی و مهندسی پیشرفته هستند پس لرزه های جزیی به آن ها آسیب نمی رساند.

** عمرمفید ساختمان چه اندازه است؟
کلهرنیا با تاکید براینکه باید روند مقاوم سازی را جدی گرفت، افزود: ساختمان مرمتی ساختمانی است که عمر زیادی از آن گذشته، اسکلت آن آجری و سقف آن تیرآهن است، عمرمفید مشخصی دارد که پس از 30 سال باید به فکر مقاوم سازی آن بود.
این استاد دانشگاه یادآور شد، ساختمان هایی که اسکلت فلزی و بتنی دارند از مقاومت بیشتری برخوردارند و عمر مفید آنان معمولا به 50 سال هم خواهد رسید.
وی اضافه کرد: گاه در صورت امکان ساختمان های قدیمی به جای اینکه مقاوم سازی شوند به صرفه تر است که تخریب و نوسازی شوند تا سازه با اطلاعات جدیدتری مقاوم سازی شود.
این کارشاس شهری با تاکید براینکه شکل تقارن ساختمان یکی از شاخصه هایی است که گویای مقاومت ساختمان است، ادامه داد: در نهایت این صاحب ملک است که پس از مشورت باید برای مقاوم سازی و یا نوسازی ساختمان اقدام کند.
در ادامه رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کرمانشاه به ایرنا اظهار داشت: بحث مقاوم سازی با تغییر آیین نامه و کاربری ضرورت می یابد که اکنون بحث زلزله مزید بر علت شده و مردم تمایل دارند از سازه ای که در آن زندگی می کنند، اطمینان یابند.
حسن شرفی ادامه داد: برای تحقق این امر مردم می توانند به سازمان نظام مهندسی مراجعه کنند و از یک مهندس متخصص مشورت بگیرند تا ساختمان مورد بررسی و مدل سازی قرار گیرد و مشخص شود که آیا می تواند براساس آیین نامه های روز در برابر زلزله مقاوم باشد؟
شرفی افزود: اگر ساختمان قدیمی ساز باشد در برابر زلزله و پس لرزه مقاوم نیست و باید المان هایی که می تواند بار زلزله را تحمل کند به ساختمان اضافه شود.

** وقتی مقاوم سازی به صرفه نیست
وی معتقد است، در برخی مواقع ممکن است تعمیرات و مقاوم سازی به مراتب دشوارتر از نوسازی باشد و هرکدام از شهروندان می توانند با مشاوره از مهندسان دارای صلاحیت، ساختمان خود را در برابر زلزله مقاوم کنند و ایمنی آن را بالا ببرند.
این مسئول با بیان اینکه مقاوم سازی با هزینه همراه است، افزود: شاید در چنین شرایط اقتصادی، شهروندان کمتر به مقاوم سازی دست بزنند، با این وجود در بحث بازآفرینی شهری تشویق ها و تسهیلاتی در این زمینه وجود دارد.
این استادیار عمران ادامه داد: پس از زلزله سال گذشته بسیاری از ساختمان ها نوسازی و مقاوم سازی شدند و نظام مهندسی بیشتر متولی تهیه نقشه ها و نظارت بوده تا ساختمان متناسب با آیین نامه زلزله طراحی شود ک خوشبختانه با زلزله و پس لرزه های ادامه دار امسال، با مشکلی مواجه نشده ایم و شاخص ها توانسته در برابر زلزله مقاومت کند.
او یادآور شد، با این وجود باید پذیرفت که نقص ها و خطاهایی به دلیل سرعت در ساخت و ساز و یا عدم تهیه مصالح استاندارد در برخی واحدها وجود دارد.

** تدابیر دولت در طرح بازآفرینی شهری
بدیهی است ساختمان هایی که دارای مصالح غیراستاندارد و یا بافتی فرسوده هستند پس از زلزله و پس لرزهای شدید آسیب می بینند.
چنانچه معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، با بیان اینکه آسیب های زلزله در 2 بخش بافت روستایی و بافت های فرسوده شهری آَشکار است، ادامه داد: دولت در بخش بافت فرسوده شهری در طرح بازآفرینی شهری و مسکن امید، 400 هزار واحد را در نظرگرفته است و در بخش روستایی هیچ محدودیتی ندارد.
مهرداد سالاری با تاکید براینکه برای بهسازی مسکن روستایی تسهیلات مناسب با بهره اندک درنظر گرفته شده، ادامه داد: همچنین در طرح بازسازی و بازآفرینی شهری وام با بهره 18 درصد پرداخت می شود که 9 درصد این میزان توسط دولت پرداخت می شود و سازنده با داشتن تسهیلات 9 درصدی به ساخت و ساز در مدت 2 سال اقدام می کند.
سالاری ادامه داد: پس از اتمام، ساختمان به مصرف کننده واگذار می شود و وی می تواند از تسهیلات بانک مسکن که دارای شرایط ویژه ای است استفاده و بدهی خود را به صورت اقساط به سازنده پرداخت کند.
وی با بیان اینکه تسهیلاتی از سوی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و راه و شهرسازی برای مقاوم سازی در نظر گرفته شده است، افزود: این تسهیلات به ویژه در مناطق روستایی با استقبال رو به رو شده است.

** بازسازی 23 هزار و 500 واحد به پایان رسید
اینکه چه میزان واحد مسکونی از زلزله 7.3 دهم ریشتری سال گذشته سرپل ذهاب در استان احداث، تعمیر و یا مقاوم سازی شده و چه شرایطی برای تشویق به سمت مقاوم سازی انجام شده سوالی است که از جانشین ستاد هماهنگی ستاد بازسازی مناطق زلزله زده استان کرمانشاه پرسیده می شود.
علی فولادی در گفت و گو با ایرنا، از تشکیل 103 هزار پرونده در همین راستا از زلزله سال گذشته تاکنون خبر داد و افزود: از این تعداد، واحدهایی بودند که باید نوسازی می شدند که تاکنون احداث 36 هزار و 500 واحد در دست اقدام قرار گرفته که برخی از آنها به اتمام رسیده است.
فولادی با بیان اینکه عملیات بازسازی 23 هزار و 500 واحد به اتمام رسیده ، ادامه داد: کار ساخت 60 هزار واحد نیز در دست تعمیر قرار دارد که 58 هزار و 500 واحد آن به اتمام رسیده است.
وی ادامه داد: مسکن های مهر شیرودی، الوند و واحدهای تکی و 2 طبقه در شهرستان سرپل ذهاب هم با نقشه و دستور ویژه ای در مسیر مقاوم سازی قرار گرفته اند که در کل می توان گفت تا به امروز نزدیک به 82 هزار واحد احداث و تعمیر شده اند که قابل بهره برداری هستند.

** تعمیر 11 هزار واحد سرپل ذهاب به پایان رسید
فولادی ادامه داد: در شهرستان زلزله زده سرپل ذهاب، تعمیر 11هزار واحد و کار 2 هزار واحد احداثی به پایان رسیده و مابقی واحدها هم در مرحله احداث اسکلت، دیوارچینی و نازک کاری هستند.
وی افزود: درصددیم بازسازی و تعمیر واحدهای شهری تا اواسط سال آینده به پایان برسد و در مناطق روستایی حتی واحدهای فرسوده ای که فاقد تاب آوری در زلزله های بعدی بوده اند را بازسازی کرده ایم، چنانچه واحدهایی که دوباره نوسازی شدند در زلزله های پرقدرت بعدی آسیبی ندیده اند.

** 73 میلیون تومان تسهیلات برای احداث هر واحد شهری
فولادی به وجود 2 اصلاحیه و سه مصوبه اصلی در هیات دولت اشاره کرد و ادامه داد: در این سه مصوبه در زمینه واحدهای احداثی شهری 73 میلیون تومان برای هر واحد تسهیلات و کمک های بلاعوض پرداخت می شود.
فولادی ادامه داد: یعنی برای هر واحد احداثی شهری 50 میلیون تومان وام، 10 میلیون تومان وام معیشت و 13 میلیون تومان نیز به عنوان وام بلاعوض پرداخت می شود.
وی ادامه داد: همچنین در واحدهای روستایی در مجموع 57 میلیون تومان تسهیلات و کمک بلاعوض پرداخت می شود که در واقع وام ساخت 35 میلیون تومان است، 10 میلیون تومان تسهیلات معیشتی و 12 میلیون تومان کمک بلاعوض می باشد.

** تسهیلات واحدهای تعمیری زلزله زده چه میزان است؟
این مسئول با بیان اینکه پرداخت تسهیلات برای واحدهای تعمیری درجه بندی شده است، ادامه داد: تعمیری های نوع یک که بیشترین آسیب را متحمل شده 12 میلیون تومان تسهیلات با 2 میلیون تومان کمک بلاعوض دریافت می کنند.
وی افزود: واحدهای تعمیری نوع 2 نیز هشت میلیون تومان تسهیلات با یک و نیم میلیون تومان کمک بلاعوض، واحدهای تعمیری نوع سه نیز 6 میلیون تومان تسهیلات با یک میلیون تومان کمک بلاعوض دریافت می کنند.
نکته ای که در پایان این گزارش لازم است به آن اشاره شود این است که خوشبختانه هیچ یک از واحدهای بازسازی شده مناطق زلزله زده استان کرمانشاه در هزاران پس لرزه ای که طی یک سال اخیر حتی با شدت 6.4 ریشتر به وقوع پیوسته آسیب ندیده است.
از زمان وقوع زلزله 7.3 ریشتری در 21 آبان سال 96 تاکنون بیش از 6 هزار و 400 پس لرزه در استان کرمانشاه به ثبت رسیده است.
زمین لرزه 7.3 ریشتری 21 آبان 96 در 11 کیلومتری بخش ازگله، 32 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب کرمانشاه 620 کشته و 12 هزار و 386 مصدوم داشت.
این زلزله به 10 شهرستان و یک هزار و 932 روستای استان کرمانشاه خسارت وارد کرد و براساس ارزیابی های صورت گرفته 103 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی نیز آسیب کلی و جزئی دید.