به گزارش بازی دراز، مناطق عملیاتی و یادمان های غرب کشور در طول هشت سال دفاع مقدس شاهد مجاهدت ها و فداکاری های ملت ایران بوده است و آن دوره آزمایش بزرگی برای غرب کشور به ویژه شهرستانهای مرزی به شمار می رفت.
سرپل ذهاب یکی از محورهای هجوم دشمن و یکی از مهمترین محورهای دفاعی استان کرمانشاه در دوران دفاع مقدس بود که به دلیل گردنه پاطاق از اهمیت بالایی برخوردار بود، همزمان با تجاوز سراسری ارتش عراق، اين شهر مورد تعرض هواپيماها و توپخانه ارتش عراق قرار گرفت و در اولين ساعات دوم مهر 1359 به اشغال قوای زرهی دشمن درآمد.
اين اشغال با عمليات نيروهای خودی، پس از چند ساعت پايان يافت ولی اين شهر تا پايان جنگ در معرض آتش توپخانه و حملات هواپيماهای ارتش عراق قرار داشت.
در پايان جنگ سرپل ذهاب مجدداً به اشغال ارتش عراق و منافقين درآمد که اين بار نيز نيروهای سپاه پاسداران با همکاری هوا نيروز ارتش، مهاجمان را به عقب رانده، شهر را آزاد ساختند.
بارگاه احمد بن اسحاق قمی (ره)
حرم احمدابن اسحاق قمی (ره) در دوران دفاع مقدس کانون تجمع رزمندگان و محل برقراری نمازجماعت و دعاهای رزمندگان بوده است و در جوار این بارگاه عده ای از فرماندهان شهید و شهدای گمنام به خاک سپرده شده اند.
متاسفانه در اثر زلزله 7 و 3 دهم ریشتری آبان ماه در شهرستان سرپل ذهاب بنای این بقعه متبرکه دچار آسیب وتخریب شد.
ارتفاعات قراویز
پس از عقب راندن دشمن از سرپل ذهاب، نيروهای عراقی در ارتفاعات قراويز در غرب سرپل ذهاب مستقر شدند. دوازده روز پس از استقرار دشمن روی قراويز، تعدادی از نيروهای سپاه به فرماندهی برادر اصغر وصالی به دشمن يورش بردند.
با تلاش اين برادران که کمتر از يک دسته بودند بخشی از قراويز (که بعدها به تپه مجاهد معروف گرديد) آزاد شد.
گفتنی است اين تپه در جريان عمليات های بازی دراز 1 و 2 شاهد تلاش فوق العاده و جانبازی برادران سپاه و ارتش بود.
یادمان شهید شیرودی
این یادمان در شمال غربی شهر سرپل ذهاب و در روستای زرین جوب قرار دارد و محل شهادت علی اکبر شیرودی یکی از خلبانان دلاور هوانیروز است.
آخرین عملیات پروازی خلبان شیرودی در بازی دراز صورت گرفت. در تاریخ 8 اردیبهشت ۱۳۶۰، در حالی که مشغول دفاع از منطقه بود، در اثر اصابت گلوله تانک به بالگرد حامل وی به شهادت رسید.
یادمان بازی دراز
این ارتفاعات که در جنوب غربی سرپل ذهاب قرار دارد؛ يکي از ارتفاعات مهم و استراتژيک منطقه می باشد که بر شهرهای سرپل ذهاب، قصرشيرين و نفت شهر در داخل خاک ايران و شهرهای نفت خانه و خانقين در داخل خاک عراق ديد و تسلط خوبي دارد.
ارتش عراق در تاريخ 1359/7/15 اين ارتفاع را بدون درگيری اشغال و سپس جاده ای به طول 6 کيلومتر روی آن احداث و آسفالت کرد.
برای آزادسازی بازی دراز عملياتی در عاشورای 1359 اجرا شد که موفقيتی در پی نداشت. پس از آن برادران سپاه طی دو ماه شناسايی، عمليات ديگری را طراحی کردند که با اجراي آن در تاريخ 1360/2/2 بخش مهمی از ارتفاعات بازي دراز از جمله قله های1000، 1050 و 1100 گچی آزاد گرديد.
پادگان ابوذر
پادگان ابوذر را دوکوهه غرب می خواندند. این پادگان که در 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر سرپل ذهاب قرار دارد، مقر تيپ سه ابوذر از لشکر 81 زرهی بوده است.
پادگان ابوذر که مرکز تجمع نيرو و پشتيبانی يگان های خودی بود، بارها هدف بمباران و موشک باران ارتش عراق قرار گرفت.
بمباران رزمندگان مستقر در اين پادگان در تاريخ های 6 و 1363/12/18 که آماده اجرای عملياتي در جنوب سومار بودند، برگ ديگری از تاريخ سراسر مظلوميت رزمندگان اسلام را ورق زد.
در حال حاضر تعدادی از ساختمان های این پادگان به حالت دست نخورده باقی مانده است که یکی از نقاط مورد بازدید کاروان های راهیان نور است.
تنگه حاجيان
این تنگه در مسیر گیلانغرب به سرپل ذهاب قرار دارد و نزديک ترين تنگه به گيلان غرب است که دشت گيلان غرب را به دشت ديره در جنوب سر پل ذهاب متصل می سازد.
رزمندگان برای آزادسازی اين تنگه دو عمليات اجرا کردند که در دومين عمليات (14/9/1359) اين تنگه آزاد شد.
شهرستان سرپلذهاب با 90 هزارتن جمعیت درغرب استان کرمانشاه دارای 48 کیلومتر مرز مشترک با کشورعراق می باشد و در دوران دفاع مقدس تعداد 878 شهید والامقام را تقدیم این نظام و انقلاب کرده است.
